آشنايي با فرش همدان
همدان شهريست ديرين، باتجربه اي تاريخي بس طولاني كه عمر تاريخي آن به بيشتراز 2500 سال مي‌رسد اين شهر كه هنگامي اكباتان ناميده ميشد و پايتخت امپراتوري ماد بوده ميباشد. حيطه اي نسبتاًً كوهستاني و سردسير ميباشد. قاليشويي مشهد
وجود مراتع سرسبز و آب نسبتاً فراوان از رونق دام داري و رويش گوسفند حكايت داراست. به صورت طبيعي اين ويژگي ها اقليمي ساكنان روستاهاي سردي را كه دارنده فصل‌زمستان هاي طولاني ميباشد به به كار گيري از صنعت هاي و رشته هاي دستي به ويژه فرش هدايت مينمايد. وجود رشته هاي نظير نمد مالي، سبد بافي، حصير بافي، گيوه بافي، گيوه دوزي و … نيز به نوعي از رونق بافندگي حكايت مي‌كند.
از سويي تنوع نقوش و طرح هاي فرش در ناحيه به سادگي دلالت بر آن داراست كه گستردگي اين رشته مسلماً نتايج سالهايي بسيار پيش خيس از اين بوده ميباشد.
طرح هاي فرش همدان, رنگ بندي فرش همدانشايسته ترين قالي‌كوچك هاي استان همدان از پشم دستريس تهيه و تنظيم مي گردد
ساختار با فرش همدان
در اينجا از ذكر جنبه هاي فني نظير چله كشي، ريشه زني، مقراض كاري و پرداخت قالي، به رعايت ايجاز كلام، صرفنظر مي‌كنيم زيرا با نقاط گوناگون كشور ايران در طريق عمل و اسم ابزار، نسبتاًً يكسان ميباشد، جز اينكه در برخي از جاها تغييراتي جزئي دارااست. فقط به عنوان كردن اين نكته ميپردازيم كه در بافندگي، فعاليت بافت بوسيله اشخاص گوناگون، با مهارتها و تخصصهاي متعدد انجام مي پذيرد.
پشم: شايسته ترين قالي كوچك هاي استان همدان از پشم دستريس تنظيم مي‌گردد، خامه موردنياز به طور دستريس و ماشيني آيتم به كارگيري ميباشد، كه مدل دستريس اضافه به وسيله زنان در دهات و روستاهاي حريم همدان ساخت مي گردد. پشم موردنياز از باختران، خرم آباد، سبزوار آماده ميايد و به اسم برچين يعني تار سواي الوان پر اسم و رسم ميباشد.
گره: قاليها و قالي‌كوچك هاي استان همدان نسبتاًً سواي استثنا، با گره تركي بافته مي گردند چون طولاني تر ساكنان اين استان كه بالغ بر يكصد روستاست، سوراخ زبانند البته گره فارسي نيز معمول ميباشد.
غير از يك سري موردي كه استثنايي ميباشد، هزاران تخته قالي كوچك اي كه در روستاهاي همدان تهيه و تنظيم ميشود، كليه مانند قاليبافان عشاير بلوچ و شمال خراسان و قبايل افشاري در كرمان و عشاير عجم يك پوده بافته مي‌شوند. غير از اينها كه گفتيم بقيه جاها قاليهاي خويش را يك پوده نمي بافند، قاليهاي شهرهاي تبريز، مشهد، كرمان، اصفهان، كاشان و قم دو پوده بوده و گاهي اوقات هم سه پوده ميباشد، كه با معاينه پشت قالي يك پوده با دو پوده آن‌ها قابل تشخيص ميباشد.
طرح هاي فرش همدان, رنگ بندي فرش همدانقاليها و قالي‌كوچك هاي استان همدان نسبتاًً سواي استثنا، با گره تركي بافته مي‌شوند
رنگ بندي فرش همدان:
قالي هاي همدان عاري از نقوش دكوري بسيار توسعه يافته بوده و بافت آن ها چندان دقيق و لطيف وجود ندارد. با وجود اينها، بي پيرايگي و آساني آن ها در خصوص مرتبط با رنگ و نازكي هاي مرتبط با اختلاف رنگ موجب كمي از قيمت ها براي اين قالي ها مي‌گردد. اين قالي ها با به دور شدن از سنت اهل ايران، كه استعمال از مايه هاي رنگ هاي زنده را ترجيح ميدهد، از تيم اي از مايه هاي رنگ قهوه اي پشم شتري به كارگيري مي‌نمايند كه از روش رنگ هاي نقش هاي تزييني (قرمز‌رنگ، قرمز‌رنگ صورتي، آبي رنگ، سبز، بلوطي تيره) جان جديد اي ميگيرد. تا حدود سال 1880 در‌اين قالي ها رنگ هاي گياهي به عمل رفته ميباشد.
طولاني تر بخوانيد: صنعت هاي دستي همدان
جاكوبي ميان اين رنگ ها، استعمال از رنگ قرمز رنگ تيره اي را كشف مينمايد كه‌اين رنگ در قالي هاي ديرين شيراز نيز ديده ميشود. اين رنگ عبارت از رنگ قرمزي ميباشد كه بوسيله حشره قرمزدانه به دست مي‌آيد.
طرح هاي فرش همدان, رنگ بندي فرش همدان
رنگرزي فرش همدان:
فعلا غير از رنگهاي طبيعي سهل و آسان الوصول و ارزان ساير رنگهاي طبيعي جاي خويش را به رنگهاي صنعتي و جوهري داده اند. رنگهاي قرمز‌رنگ را از روناس و رنگ سبز طبيعي را از برگ موي و گونه هاي آبي‌رنگ را از نيل به دست مي‌آورند.
رنگهاي قاليبافي معمول ومتداول در استان همدان عبارتند از: ايبراقي (نوعي سبز و پر‌نور)، سبز (پر‌نور و سير)، رنگ زرد، طلائي، نارنجي رنگ، طوطيا اي، آبي‌رنگ سير و پر‌نور، پنبه اي (صورتي)، زرشكي، حلوايي (شتري تيره)، كرم و فيروزه اي. صرف حيث از رنگهاي ذكر شده رنگهاي چره اي (پشم خالص سپيد)، سودگل (بور)، تركيب (همپا پشمهاي دباغي)، سپيد سودايي، سپيد سياه، از گزاره رنگهاي مرسومي ميباشند كه در قالي بافي استان به عمل مي رود.
رنگرزي در شهر بوسيله رنگرز ماهر، كه در فعاليت خويش حرفه اي و با استفاده رنگهاي صنعتي آشناتر ميباشد انجام ميگيرد، حالا آنكه در بخش ها روستايي كه ابداً قاليهاي ارزان بها بافته ميشود بافندگان يا اين كه رنگرزهاي زمان گرد چندان دقتي در خصوص رنگ آميزي خامه نشان نمي دهند؛ به همين ادله، رنگها غالباً ثبات ندارند و قاليهاي توليدي پيش از صدور در كارگاهها شستشوي دوا شورمي شوند تا رنگشان اثبات بماند.
هزينه رنگرزي نيز گوناگون با رجشمار قالي ميباشد. مثلا اجرت رنگرزي براي خامه دقيق و رجشمار 140 گره (ايلميك) در چارك طولاني تر از خامه عادي و رنگهاي تصنعي و مصنوعي خواهد بود.
برچسب: قاليشويي مشهد،